Category:

Insha

SARAFU YA CORONA

by Fatma Shafi February 22, 2021

Bila shaka, janga la Covid-19 limekuwa jambo la kawaida na sivyo kuogopewa kama pale awali. Corona ni familia ya virusi vinavyosababisha ugonjwa wa mafua, homa na kuendelea kuwa kali inaposababisha matatizo ya kupumua. Ni mripuko uliogunduliwa mwaka wa 2019.

Ujio wa Corona umebadilisha mambo mengi katika maisha yetu. Kwa mfano, namna tunavyosalimiana na pia tunavyojumuika na wenzetu hadharani. Janga hili limewaathiri waja pakubwa sana, hususan vijana. Kwanza kabisa, kuja kwa Corona kulisababisha wasiwasi kwa namna unavyosambaa haraka na kuua. Kwasababu hii, serikali ililazimika kufunga vyuo ili kuokoa maisha ya vijana. Ikafikia kufunga mipaka ya miji iliyoathirika sana na kampuni nyingi kufungwa. Hatua hii ilichangia ukosefu wa ajira kwa vijana katika sekta mbalimbali. Hali zikawa ngumu. Ukosefu wa ajira kwa njia moja au nyengine imesababisha ongezeko la uhalifu mitaani.

Alhasili, kampuni nyingi zimepunguza watu kwaajili ya Corona walakin sio wote wanaokosa ajira huingia kwenye uhalifu. Wapo wenye nidhamu ambao hutafuta mbinu aula za halali. Kuna wale wanaokosa kabisa kukidhi hata mahitaji ya kimsingi na ndipo dhiki zinapowasonga. Huzuni na hatimaye kupata unyogovu. Unyogovu pia huwezwa kusababishwa na upweke wa kukosa kutangamana na wenzao. Hali hii humaliza nguvu katika utendakazi na pia fikra zao. Unyogovu hueza kufanya kijana akajiua. Baadhi wanaojipata hapa hukata tamaa na kutokea kuingia kwenye mihadharati. Mihadharati hunyonya afya zao, huzipoteza ndoto zao, huziua aila zao na kusababisha uhalifu kuzidi.

Waambi huamba, mgala muue na haki mpe. Minghairi ya maafa maovu mna mazuri pia yanayotokana na janga hili. Naam, wako vijana wanaofaidi kwenye ajira kama vile biashara za barakoa na vieuzi. Mna ajira zilizotolewa na idhara ya afya ikiwa ni njia mojawapo katika mikakati ya kupambana na Corona. Ukosefu wa kazi, kumewafanya vijana kuzingatia kazi za mkono na za ubunifu kama vile kuandika. Hii imeboresha ujuzi wa vijana.

Ikhilasi, usafi umedumishwa. Tumekuwa tukiosha mikono yetu kila mara kwa kutumia vitakasa. Makaazi, mitaa na majumba yamekuwa yakisafishwa mara kwa mara ili kuviua virusi hivi. Isitoshe, kipindi hichi cha Corona, kumekuwa na ongezeko kubwa kwa vijana katika utumiaji wa teknolojia. Mikutano, warsha, mafunzo na kadhalika zinafanywa mitandaoni. Hii imerahisisha mambo mengi pamoja na kuepuka uwezekano wa kupata maradhi haya.

Hatimaye, naweza kusema kuwa janga hili ni kama msumeno, hukata mbele na nyuma. Tukumbuke kuwa maisha yanapokuwa jasiri inatulazimu tujasirike. Inatupasa kumuweka MwenyeziMungu mbele na kumuomba atuepushe na maradhi haya. Nasi vijana tunafaa kushirikiana, kuelimishana na kusaidiana, katika kipindi hichi cha janga la Corona, ikirari, nguzo moja hiajengi nyumba.

February 22, 2021 0 comment

Insha Kiswahili

KAZI YA KUTAFUTA KAZI

by Fatma Shafi September 28, 2020

written by Fatma Shafi

Najua ni muda mrefu sana tangu mwisho kuandika . Nimekuwa nikipigana na fikra zangu juu ya kuandika suala hili. Moyo mmoja ukiniambia nisiliandike huenda nikajiharibia na mwengine ukinihimiza niliandike huenda nikawatia moyo wenzangu tulioko kwenye jahazi moja. Na sasa naliandika ila bado niko katika njia panda ya kuendelea au kuwacha.

Sio rahisi kwa mtu kufungua roho yake na kusema jambo linalomkera kwa mwia mrefu. Katu sio rahisi kumwaya yanayonichoma mtima kila kukicha. Pengine inaweza kuwa ni kutokana na matumaini mengi nilioyaweka hapo awali au tuseme ni ukosefu wa kuwa na subira ya hali ya juu. Subira nilionayo imenifikisha hapa baada ya kungoja kwa miaka minne na bado naendelea kusubiri.

Labda nikuulize tu mwenzangu, hivi umekaa mda gani tangu umalize chuo kikuu bila ya kupata kazi? Tupo wengi au nipo pekeyangu? Tangu nilipohitimu shahada yangu mwaka wa 2016 hadi wakati huu ninaoandika ujumbe huu, sijafanikiwa kupata kazi. Nashukuru niliweza kufanya attachments kwa kampuni chache. Safari hii kamwe haijakuwa rahisi. Upo wakati ilinifisha moyo sana kufikia hata kujuta kusoma walakin minghairi ya hisia hizo, ugumu wa maisha hunilazimu kuendelea kutafuta kazi hadi dakika hii. Kwa hakika, nahisi kama Kenya ina wenyewe, na ndio maana niliwahi kuweka maoni yangu kwa machungu wakati nilipoona ndugu yetu katibu wa baraza la mawaziri, Mheshimiwa Bi. Nadya, kaweka mtandaoni kuwa “Kenya ni mimi na wewe”. Hapana, haiwezekani. Kenya hii naishi kwa imani tu. Maonevu na mapendeleo niliyokuwa nikiyaona hainipi haki ya kusema Kenya ni yangu. Wale wanaopata wakitakacho kwa njia zisizo za sahihi bila kuchukuliwa hatua yeyote. Wale wenye mali tumbu nzima na makampuni na wamesalia kuandikana wao kwa wao. Hao ndio wenye nchi. Sisi walalahoi, tusiokuwa na jamaa zetu waliopo kwenye nyanja za juu. Sisi tuliofundishwa na wazazi kwa shida na hali za kifukara na kufikia kumaliza akiba yao yote, mbona tupotupo tu tukitumiwa kama vijego vya kuwaenua wengine.

Wacha leo nikupe historia fupi ya safari yangu ya ku tarmac. Pindi tu nilipomaliza chuo kikuu, nilijawa na matumaini kuwa ningepata kazi nzuri kwa muda usiokuwa mrefu. Niliamini fika kuwa isingewezekana Mombasa hii ati ningekaa mwaka bila kupata kazi. Kumbe yalikuwa mawazo tasa. Sijakaa mwaka tu bali nimekaa miaka. Polepole nilianza kutafuta kazi. Nilianza na zile kampuni za ndoto yangu. Kampuni kubwa kubwa. Ukapita mda fulani hivi, bila majibu yoyote. Nikaamua kutafuta hata kwenye vijikampuni vidogo vidogo nikijiambia kuwa nitashikilia kiasi cha kupata kazi nzuri. Wapi? Wiki, miezi na hatimaye mwaka. Nikaona mambo hayakuwa kama nilivyotarajia, hivyo basi niliweka ratiba ya kutembelea kampuni kila siku nikiomba kazi. Uzuri nilisomea kuhusu fedha, kwahiyo niliweza kuulizia kazi katika kampuni yoyote. Nikaanza na kampuni zilizohusika na masala ya fedha. Wiki ya pili, nilikwenda kwenye mahospitali, wiki ya tatu katika kampuni za redio na kadhalika. Nilichapisha karatasi zangu na kuwa na nakala nyingi. Nilikuwa nikienda sehemu najieleza alafu nabwaga karatasi zangu. Nikaendelea vivyo hivyo kwa kiasi cha miezi miwili au mitatu sikumbuki vizuri . Hatimaye, niliamua kuenda mtaa ulioko na viwanja (godowns) mbalimbali, uitwao Labour hapa Mombasa. Nilianza mguu mosi mguu pili, kiwanja baada ya kiwanja kuanzia kiwanja cha kwanza hadi cha mwisho kutokea kufikia mtaa mwengine sehemu za makupa. Yaumu hiyo katu siwezi kuisahau wala kuizika katika kaburi la sahau, maana nilirudi nyumbani viatu vikiwa vimetoboka.

Siku na miezi ikasonga, hamna lolote. Waah, nikaamua kuchukua hatua nyengine. Nikawa naenda mjini, nasoma magari, tisheti za watu walovaa, pikipiki, saa kubwa za barabarani zinazofadhiliwa na kampuni tofauti tofauti. Nilitazama kila kitu chenye jina la kampuni, nikiandika jina hilo kwenye simu. Alafu niliporudi jioni, nilikuwa nikizitafiti kwenye mtandao, zengine nikituma baruapepe na kutuma ombi langu la kazi, na zengine nikienda mwenyewe kwenye kampuni na kuwaeleza ombi langu. Jamani, kimya! Sikuvunjika moyo. Nilichukua hatua nyengine, nilienda kutoa copy makaratasi yangu na kuingia kwenye magorofa marefu ya ofisi hapa Mombasa. Nilianza na TSS, jumba la NSSF alafu Ambalala Hse na kadhalika. Zipo afisi hazikuniruhusu hata kuingia ndani, hapa nilihitajika kumwachia askari stakabadhi zangu.

Licha ya hayo, kuna wakati serikali hutangaza kazi. Ningezichangamkia haraka sana, juu ya gharama zilizoandamana nazo ikiwemo kutuma good conduct, helb cert, EACC na kadhalika. Alafu sasa ubaya wa vyeti hivi vina expire baada ya mwaka. Kwa hiyo nimekuwa nikitoa mpya kila mwaka. Kuna sehemu zengine nilikuwa nikituma ombi langu la kazi mpaka nikaona ni kama kumpigia mbuzi gitaa. Ukija kusikiasikia vile watu hupata taabu baada ya kununua hizo nafasi kwa mapesa mengi. Pesa zenye hata sijawahi kuzifikiria, ingenifisha moyo sana. Hapo ndio ninashangaa sisi walalahoi nafasi yetu iko wapi? Mbona watangaze kazi, watutie hasara na kwenye madeni ya kutafuta stakabadhi hizo ilhali wanaowaandika tayari wanawajua. Ndipo nikasema, uchumi wa Kenya ni ule wa maskini kuzidi kuwa maskini na tajiri kuzidi kutajirika. Nimepeleka makaratasi yangu kwa kampuni zisizopungua mia tano. Hii Kenya ingekuwa yangu pia basi ningekuwa nipo sehemu flani inayoniwezesha kutimiza haja zangu za maisha.

Upo wakati hata najuta kwanini nilisoma. Mda wote niliotumia kusoma kwa shida pesa tumbi nzima zilizoenda shuleni, hivi ningepewa tu pale nilipomaliza sekondari nikajifungulia biashara naona ningekuwa mbali sana. Laiti walimu wa vyuoni wangetutayarisha kisaikolojia kuwa kuna na kukaa miaka bila kazi kama vile walivyotutia hamu ya kuwa tungepata kazi haraka sana, pengine mambo yasingekuwa magumu kwetu kama yalivyo sasa. Nimedanganywa na watu sana kuhusu kupata kazi. Nimepuuzwa sehemu nyingi sana ninazoomba kazi. Wanachokitaka wenye kampuni sijui ni kipi ambacho mimi sina. Kilichowazidi wenye kazi sijui ni kipi kilichopungua kwangu. MwenyeziMungu anajua zaidi. Enyi matajiri, munatunyima kazi mukiwapa watu wenu ni sawa, ila kumbukeni huenda kesho nasi tukawa hapo tukitakiwa kuwaajiri watoto wenu. Ya Mungu ni mengi.

Matangazo yenyewe ya kazi ni ya kufisha moyo. Wanaeka kuwa wanahitaji mtu mwenye ujuzi wa miaka kadhaa. Sasa sisi wengine tuliotoka vyuo vikuu mda usio mwingi tutaajiriwa na nani? Kwanini musitupe nafasi angalau mukatuonyesha kazi ndio nasi tuwe sawa? Mwisho wa siku tunasalia kubaki majumbani miaka na miaka. Kukaa nyumbani tu haiwezekani tena, hali zimekuwa ngumu. Tunatokea kufanya kazi za kujitolea, ndio ati tujulikanwe na “wakubwa” ambao wanaeza kutupa kazi. Kazi tunajitolea lakini tunaumia, nauli ya kuenda sehemu hiyo kila siku tuitoe wapi? Chakula? Tunafanya tu kwasababu hatuna budi, lakini tunaumia sana. Walakin, sio wote wenye akili hiyo, wengine huwa wahalifu ili kutafuta riziki. Na wengine wakitafuta ma sponsor ili nao wapate tonge la siku.

Kutafuta kazi imekuwa kama kutafuta pepo. Kuna wakati natembea barabarani naona wanawake wenzangu wananipita na magari nashangaa kwani hawa walitumia njia gani? Mimi nilikosea wapi? Wanasiasa ndio hata usiseme. Ni warongo kupindukia. Hawana wanachofanya, kazi kutuahidi na kututia tamaa za kupooza. Zaidi, wanatutia na hasara kwa juu za kuwaandama kila siku maafisini na hawako. Nimekaa nyumbani mda mrefu imefikia kutumiwa kama mfano na jamaa zangu ambao wanao hawataki kusoma. Wakikanywa kuhusu watoto wao utawasikia, “Fatma huyo amesoma mpaka University amefika wapi? Kila siku yuko barabarani tu na makaratasi.” Aisee! Inauma. Inauma tena sana. Kalenda iliisha maana kwangu pindi nilipopata kofi la ufahamu wa uhalisia. Sioni tofauti ya tarehe moja na tarehe thelathini, mwanzo wala mwisho wa mwezi. Siku zangu zote ni sawa, niamke nitafute hiyo kazi, nihangaike kupata riziki, nirudi kulala jioni. Kuna wakati mashoga zangu niliosaoma nao ambai walibahatika kupata kazi na jamaa pia, waliona heri wanitume kufanya shughuli zao town wakati wao wako busy makazini mwao alafu wanipe japo senti kidogo. Kikweli mimi ni mhitaji kwahivyo sikuweza kukataa, japo haikuwahi kuingia kwenye akili yangu kuwa ningefikia hapo. Nikasema haidhuru, muhimu nipate pesa au riziki ya halali. Nikawa naingia mjini nanulia watu vitu nikiwatumia. Ikafikia siku moja mtu akaniambia, “Sasa siku hizi umekuwa hamali”. Nilihisi kanitia mkuki kwenye moyo wangu. Nilishindwa nimjibu nini, nilimezea huku machozi yakinilengalenga. Kutafuta kazi kumenifanya niwe depressed mara nyingi sana.

Unapokuwa huna kazi na umekaa nyumbani mda mrefu, watu wanaanza kukudharau. Hata wale ambao hawakusoma lakini wamejaaliwa kwa njia moja au nyengine kuwa na pesa, wanakukejeli. Marafiki wanafiki nao wanakuhepa. Wanakuona huna usaidizi wa aina yoyote. Wewe ndio utakayetumika kutimiza mambo ya wengine. Inauma lakini ndio ukweli. Binafsi nimeona maisha ni yenye pande mbili, masikini na matijiri, wazuri na waovu, wenye imani na wenye kukejeli na kadhalika. Mapema mwaka huu nilianza kusomea shahada mpya ya ualimu, baada ya kuahidiwa na mtu kuwa kampuni yao itanismamia kunifundisha. Ni jambo ambalo nililifikiria kwa mda mrefu sana. Nilihofu kufanya uzamili katika sekta ya fedha baada ya kuona shahada yake imenisumbua mno. Nikaona heri nibadilishe nijaribu kitu kipya. Kitu ambacho nakipenda sana. Haya basi, nikafanya nilichotarajiwa kufanya na hatimaye nikajiunga katika chuo kikuu cha Kenyatta University hapa jijini Mombasa. Nilisoma mwezi wa kwanza na wa pili ilhali bado sijalipa ada. Kumuuliza jamaa aliyeniahidi, aliniruka futi mia, simu nikimpigia hakushika kamwe. Nikajaribu mara kadhaa kila siku hakuwa akinishikia simu. Nikaamua kupigia kampuni simu moja kwa moja. Kuulizia, niliarifiwa kuwa waliacha kitambo kulipia watu ada za shule.

Aidha, nilipoona upande mmoja umelemea ilinishuruti kutizama wa pili. Baada ya miaka ya kutafuta kazi bila mafanikio nikaamua kuangalia wazo la kufungua biashara. Nikajaribu kuangalia vipengo katika soko mbali mbali. Nashukuru nilipata mawazo si haba. Sasa kuja katika kuianza biashara yenyewe ndio nilikwama. Hakuna pesa. Kila umfuataye analia yeye njaa. Serikali wanatoa pesa kwa vijana, zinazowafikia wanaowataka wao. Kupata mfadhili wa biashara ikawa kama kupata kazi. Nikarudi palepale. Leo huyu anidanganye anataka kunisaidia nimfuate mpaka nijue kumbe kanitapeli, kesho mwengine naye azuke aniahidi kunisaidia nimfuate hadi mwishoe nigundue ana njama chafu. Mawazo yangu ya kufungua biashara yakasalia vitabuni.

Mara nyingi huwaza na kujiuliza, ama pengine riziki yangu iliandikwa nitaipata vyengine na sio kupitia kuajiriwa? Mwisho wa siku huambia wenzangu, maadamu juu yetu kuna paa yaani tumestirika kwenye majumba, tuwazima na afya yetu, tunapata cha kutia mdomoni basi tumshukuru MwenyeziMungu sana. Naamini ipo siku riziki zetu zitasimama. Ipo siku tutakuja kupata kazi au kuweza kufungua biashara zetu zitakazo nawiri. Siku yetu inakuja. Tuzidi kuwa na imani na kuvuta subira. Hakuna refu lisilokuwa na ncha. Tulipotoka ni mbali ila tunapoelekea ni karibu. Ewe mola wangu tujaalie na sisi kazi zenye heri nasi, zenye usahali na kazi zitakazo tukuza kiakili na kimali nasi tuje tuwasaidie wenziwetu, Ameen.

September 28, 2020 0 comment

Insha Kiswahili

MANENO NI SILAHA

by Najma Saleh September 25, 2020

written by Najma Saleh

Wanasema ulimi hauna mfupa. Kwa hiyo ni vigumu kuudhibiti. Pengine ni kweli au pengine ni sababu ya kusema tunalotaka.

Tukianza kuropokwa maneno humiminika kama maji yanavyotoka kwenye paipu iliyopasuka.

Hatuzingatii uzito wa maneno yetu. Si wakati tunapoongea na wenzetu bali hata tunapokuwa tunazihadithi nafsi zetu.

Wengine tunakariri na kukariri na kukumbusha watu kutwa kucha maradhi au masaibu au changamoto tulizojaaliwa nazo. Tena mara nyingi kuzitumia kama mbinu ya kujishindia mapenzi, usaidizi na imani za watu.

Hatuoni uzito wala taklifu kujibandika lakabu tusizozistahiki. Tena hufanya kama matani:
“Mimi niite mama kusahau.”
“Yule muite mzee wa kutoelewa.”
” Huyu muite bingwa wa chokoraa.”

Lau tutazingatia- kisawasawa- jinsi tunavyotumia maneno yetu tungeshtuka kwa namna na uwepesi tunavyojitilia sumu na kujiapiza wenyewe Allah atustiri.

Bila kutanabahi wala kufahamu tunarudia rudia maneno yale yale ya kuturudisha nyuma.
” Wajua mimi nilikuwa yatima.”

“Wajua mimi nilifutwa kazi” na mbaya kabisa:
“Mimi ndiye mkosa bahati.”

Tena wakati mwengine kutumia hizi kama visingizio na sababu yakutojaribu au kukwepa majukumu na wajibu.

Wengine tunafurahia kutangaza hali ya mifuko yetu.
“Wajua mimi sina hata ndururu mfukoni.”
Tena wengi wanajitambulisha kwa “umaskini” wao.
Utawasikia: “usinidharau kwa kuniona ni maskini.”
Kweli hali za kiuchumi zinatofautiana ;kila mtu ana mitihani yake lakini tusikubali mitihani hiyo ikawa majina yetu au vitumbulisho vyetu. Mwanadamu ana hadhi yake.

Fikra kama hizi hazitusaidii kabisa. In sha Allah huna hata shilingi ya tundu kipochoni mwako hiyo ni siri yako na Mungu wako.
Allah ni mkarimu. Jipe moyo.

Leo sina kesho Mungu ataleta kheri yake.

Na wengine wetu tunapokasirishwa hutamka kwa hasira: “hunijui mimi. Kama wewe ni mwenda wazimu mimi ni mwenda wazimu kukushinda….”

Usijiapize. Mshukuru Mola kwa kuwa na akili timamu siyo kinyume ya hivyo.

Wengine tunawalaani watoto wetu bila kujua.
” Huyu mtoto atanitoa hii roho yangu.”
” Huyu mkorofi, mtukutu, hasikii, afadhali dadake.”
Ama tuwaeleze wasimamizi wa shule na madrasa:
“Huyu mwanangu hashiki ni mzito wa kuelewa ……” SubhanaAllah.

Tena kumimina petroli kwenye moto unaongea hayo kwenye watu chungu nzima.

Maneno jamani. Maneno ni ya kupimwa. Yaonje kabla hujayatema. Si jambo dogo la kupuuzwa.

Mtume Muhammad Rahma na Amani za Allah zimshukia yeye amesema: “Mwenye kumuamini Allah na Siku Ya Mwisho basi atamke ya kheri au anyamaze.”

Huu ni wasia kutoka kwa bora wa viumbe. Kusema maneno mazuri ni kufuata maamrisho yake Swalla Allah alayhi asssalam.

Si tu unapoongea na wengine. Tena basi ni muhimu zaidi uwe mwangalifu kabisa pale unapoongea na nafsi yako. Jisemeshe kwa heshima na taadhima. Tumia maneno matamu ya kukupa motisha.
Hii haimaniishi kuwa unajisahaulisha kasoro zako la. Au kujidanganya kuwa umo hali bora kuliko ulivyo.
Maneno yana uzito wa na yana nguvu za, kwa uwezo wake Mola, kujenga au kuharibu.

Sisi wote ni binadamu na ukamilifu ni wa Allah peke yake.

Kabla hujaongea jiulize: ” Je haya niliyonayo ni ya kweli na uaminifu? Ni mazito ya kuumiza? Ni ya dharura lazima yasemwe?”

Pia pale unapowaza, fikra zikapita akilini mwako ukasema :

“Aaah mimi sina bahati!” Au:

“Mimi ni mzito wa kuelewa!”

Jiulize kweli? Hii fikri ina ukweli gani? Fikra kama hii ina manufaa gani?

Maneno huundwa na fikra, na ndio kioo cha yanoyopita moyoni mwako.

Yatumie kwa busara na mazingatio.

Wengi wamejutia kujikwaa ulimi lakini ni wachache wanaojutia kimya chao…

Maneno ni Silaha-Yatumie Vizuri

September 25, 2020 0 comment

Insha Kiswahili

NJE YA MAZOEA

by Najma Saleh September 9, 2020

written by Najma Saleh

Mwanadamu ni kiumbe wa mazoea. Hebu njoo nami tuangalie jinsi wewe mwenyewe unavyoishi nayo.

Pengine unalala upande huo huo(wa kushoto karibu na dirisha) wa kitanda chako. Pengine unaamka wakati huo huo(saa kumi na moja na robo alfajiri); pengine kiamsha kinywa chako ni hicho hicho(mkate, siagi na chai ya tangawizi)

Si ajabu kuwa unapita njia hio hio ya mkato unapoelekea shuleni au kazini(kupita nyuma ya kijiduka cha Mjomba karibu na muuzaji wa miraa) 😀 Shuleni unakaa nyuma kabisa mbali na macho makali ya mwalimu na kiranja wa darasa (kundi la “backbenchers” munajijua wenyewe )

Pengine vitabu vya hadithi unavyovisoma ni aina ile ile tangu ulipokuwa kidato cha kwanza; sinema au tamthilia “unazojipumzisha” nazo ni zile zile(za risasi na ngumi)

Jumapili jioni inapofika Baba akiwaalika mikahawani wewe hutaki kingine isipokuwa mishkaki na shawarma yako ya kila mara.

Hata watoto nao wanashamiri katika vitu au mambo waliyoyazoea. Ndio maana utamkuta analia iwapo umemwekea juisi yake kwenye kikombe cheupe ambapo yeye mwenyewe haridhiki ila kwa kikombe cha rangi ya samawati. Atakulilia hapo mpaka utakapombadilishia, Allah atustiri.

Wajua kuna maliwazo na utulivu katika mambo na ada tulizozizoea. Kana kwamba tunasema dunia iharibike, yatokee yatakayotokea lakini haya yetu bado yamebakia kama tunavyoyajua. Tunahisi amani na usalama.

Binadamu sisi hatupendi mabadiliko- yanatutia khofu na wasiwasi. Ndio sanasana tunaridhika na yetu tunayoyajua na kuyafahamu.

Lakini je, lau tungejiuliza: ” Pengine kuna mazuri zaidi nje ya mazoea yangu? Pengine kuna heri zaidi? Nitajua vipi ikiwa sitaruka hichi kizingiti nilichojiwekea mwenyewe?” Lau tungejiuliza tungeanzisha mangapi yenye manufaa nasi?

Sanasana, kinachoturudisha nyuma ni khofu. Khofu kuwa tujaribu tusoyajua, tujaribu yaliyo nje na mazoea halafu tusifaulu, tuharibikiwe, tuchekwe au mbaya zaidi tuumie mahali mwilini?

Jawabu, ndugu yangu msomaji, ni Allah peke yake ndiye ajuaye. Lakini kweli ni kuwa kiasi cha kwamba tuko tayari kujaribu mambo mageni kwetu ndiyo kiasi tutakavyo panuka kiakili, bali mara nyingi ndio huwa ni sababu sisi kufanikiwa kwenye njia zengine. Tukafaidika kiafiya na hali yetu ya kiuchumi kuboreka. La muhimu ni kuweka imani yetu kwa Allah na baada yake imani kwa nafsi zetu.

Utajuaje usipojaribu?

Sio lazima kuanza na makubwa. Sema bismillahi kwa jambo jepesi. Jambo ambalo halikutoi jasho au kukusabibishia moyo kuenda mbio kila unapolifikiria.

Pengine anza kwa kula mkate wa mofa badili ya mahamri, pengine uombe kuketi mbele karibu na ubao(asaa somo la Kemia litaeleweka baada ya hapo)

Kokote utakapoanza nakuahidi kuwa, kwa uwezo wa Allah, maisha yako yatabadilika hadi ya wewe kujiuliza: ” Kwa nini sikuanza mapema?

September 9, 2020 1 comment

Insha Kiswahili

KUMBUKUMBU ZA UTOTONI

by Farwata Shariff June 19, 2020

written by Farwata Shariff

Maisha ya utotoni ni maisha matamu sana kwa wengi. Wengi utawasikia wakisema wanatamani warudi katika maisha hayo kwa sababu ni maisha yenye raha tele. Hakuna kuwaza kuhusu hili wala lile, kubwa wanaloliwaza watoto ni michezo. Ni michezo gani unayoikumbuka?
Binafsi nikikumbuka maisha yangu ya utotoni nabaki kufurahi na kutabasamu tu. Kuanzia michezo, uchokozi, kuadhibiwa kwa makosa haya na yale na pia mambo mengi ya kitoto tuliokuwa tukiyafanya. Nakumbuka vyema siku moja mimi na dada yangu tuliwaita maswahiba zetu nyumbani ili tuwapatie aiskirimu. Tuliwarambisha lakini badala ya utamu ulikuwa ni uchungu wa ajabu. Naam, haikuwa aiskirimu bali subili iliyotiwa kwenye mkebe wa aiskirimu. Tuliwakomesha kwa kweli.

“Kama wanidanganya ujue astaghfirullah yako haikubaliki.”(astaghfirullah inamaanisha, ‘Mungu nisamehe’).Haya ni maneno ambayo mmoja angemwambia mwengine lau angehisi anadanganywa kwa sababu tulikuwa na tabia tukidanganya tunasema astaghfirullah haraka haraka.

Loh! Sijui hili lilitokea kwa mimi na dada yangu tu au nawe pia msomaji ulipitia hili?
“Fanta, kokakola…….Sprite?” Kibe! Kibe ulikuwa mchezo mkubwa tulioupenda hadi ya kuupenda. Mwenye ‘kukishika’, yaani mtu ambaye angewatafuta wengine waliojificha alisema “fanta” na wenye kujificha walisema “kokakola” mpaka hatimaye mwenye kutafuta akisikia kimya atauliza “sprite” na kama hakuna jibu basi anafahamu kila mtu ashajificha na ataanza kuwatafuta.

Wakati mwingine tulifokewa kwa kuchelewa kurudi nyumbani kula chamcha. Mchezo wa makwanza, kiguru(blada) huwa umenoga mpaka hamu ya kula inapotea. Huu ulikuwa mchezo ambao kwanza kamba huwekwa katika kina kifupi ili watu waruke, alafu husongezwa mpaka wakati mwengine inafikia makwapani. Wapo wasichana wenzetu waliokuwa wakiruka mpaka vina vyote, naweza sema pengine ni kipaji hicho kwa sababu mimi binafsi nilikuwa siwezani kuruka katika kina kirefu. Hivyo basi, nilikuwa nikipenda nichaguliwe na wale magwiji ili niwe kwenye kundi lao nipate ‘kuokolewa’. Makundi yalikuwa mawili katika michezo mingi. Si uki, si mstatili, si makwanzaaa, si mpira wa kujaza. Hata hivyo, kulikuwa na mchezo uliotwa ‘wote wote’. Huu ni mchezo ambao haukuwa na makundi. Watu wote waliingia katikati kucheza na upande wa kulia na kushoto kulikuwa na wenye kurushia hao watu mpira. Atakayelengwa alitakiwa kutoka mchezoni na wengine kuendelea mpaka abaki mmoja wa mwisho ambaye angetakiwa ‘kuokoa’ wenzake. Na kwenye huu mchezo kulikuwa na nyimbo yake, ‘wote wote, iyaa wote kwa wote iyaaa…kina mama iyaaa na kina baba iyaaa’.
Turudi kwenye yale makundi mawili. Katika kucheza kwa mfano, ‘uki’ watu walichaguana makundi mawili. Kundi la kwanza lilicheza huku watu wawili katika kundi la pili wakirusha mpira na wakati mwengine kuwa na ‘msaidizi’ nyuma ambaye alisaidia kuleta mpira ukienda mbali. Kizaa zaa kilikuja pale kundi la kwanza wawe ‘wakali’, wawe ‘hawalengwi'(yaani wanacheza bila kukosea). Wanaweza wakacheza mpaka kukaingia jioni, wakati tunaotakiwa kurudi nyumbani. Hii ilipelekea kundi la pili kutopata wakati wa kucheza. Unapojikuta upo kwenye kundi la pili unakuwa unaudhika sana.

Utasikia watu wakilalamika, “hamujatupa kichems chetu.” Kichems nadhani ilimaanisha kichance.

Hivyo basi, siku ya pili watu walirudi mchezoni kupeana ‘vichems’ vyao au hiyo stori iliisha hivyo.
“Una malali.” Haya ni maneno ambayo mtu angesema lau angeona kuna dhulma flani inaendelea. Mpaka leo sijafahamu neno ‘malali’ linamaanisha nini. Malali kwa mfano yangetokea wakati wa kucheza lenga lenga, ambapo mpira ungegusa nguo ya mtu.”Sijalengwa! Mpira umegusa nguo tu, nyi muna malali.” Mwenye kucheza angejitetea. “Unlengwa unlengwa, we ndio una malali.” Wangejibu wenye ‘kukishika’ Hapa unadhani ni nani mwenye malali?

Magrumachi dondoo, chako, ‘watoto wangu eh’, ‘twamtaka rafiki’, kigogo. Hii yote ni michezo ambayo ilikuwa ikijaza furaha ghaya katika nyoyo zetu. Aidha baadhi ya michezo hii ilikuwa mizuri sana kwa afya, naam bila shaka, kukimbia na kuruka ni mazoezi si haba. Bila kusahau kuruka kamba huku tukiimba nyimbo ambazo mpaka leo sifahamu ni nani aliyezitunga. Watu wawili walirusha kamba na mmoja kuingia katikati na nyimbo kuanza kuimbwa. ‘A,b,c,d,e,f’……mwenye kuruka akikosea katika herufi ‘f’ basi hapo hapo hupewa mume ambaye jina lake linaanza kwa f, mfano Faridi. Nyimbo inaendelea, ‘Farwa Farwa, je unakubali kuolewa na Faridi?’

Ilimradi ulikuwa mchezo tuliofurahikia.
Hadithi tamu tamu vile vile zilikuwa zikiniacha nikiogelea kwenye bahari ya furaha. Mama yangu na nyanya yangu walikuwa wakipenda sana kututambia hadithi. Hadithi nimezisahau sahau ila ipo moja bado naikumbuka kuanzia mwanzo wake hadi mwisho wake; Hadithi ya Makame.? zipo hadithi nyingine ambazo sizikumbuki vyema na nyingine nakumbuka nyimbo zilizokuwemo kwenye hadithi hizo, kama, ‘ng’ombe wa baba ng’ombe wa mama, fungua mlango nipite’. Je ni hadithi gani unayoikumbuka?
Pia kulikuwa na mchezo wa gololi ambao aghlabu ulichezwa na wavulana. Mimi sikuwa shabiki wa mchezo huu kwa hiyo siukumbuki vyema.
Hatimaye ikifika jioni watu huanza kuagana kwa kuambiana, ‘kalale nacho’. Au pia kuna nyimbo ya kuagana, ‘kila mtu kwao kwao, asokuwa aje kwetu tumpige fimbo….’

Hapo kila mtu hushika njia na kuelekea kwao akiwa amechoka hoi bin tiki .

***

June 19, 2020 0 comment

Insha Kiswahili

UMEWAHI KUPANDA FERI?

by Fatma Shafi February 6, 2020

written by Fatma Shafi

Picha: Jean Luc

Hivi umewahi kupanda feri? Feri ni chombo cha kusafiria majini kinachotumiwa kuvusha watu, magari, pikipiki, mikokoteni, baiskeli na mizigo kutoka ng’ambo moja ya mathalan mto hadi nyingine. Feri ni nyenzo muhimu katika kuzalisha maendeleo. Vilevile, ni Johari adimu na adhimu. Pasingekuwapo na feri mambo tumbu nzima yasingeweza kufana.

Kama mkaazi wa Mombasa nchini Kenya, ningependa kuongea kuhusu feri yetu ya Likoni. Hakika, feri zilianza kufanya kazi mnamo mwaka wa 1937. Mv mvita na Mv Pwani ndizo mojawapo za feri za kwanza kufanya kazi. Kila baada ya mda fulani shirika la KFS (Kenya Ferry Services) wamekuwa wakileta feri aula kushinda za hapo awali.

Gharadhi au azma yangu ya kuandika ujumbe huu sio kukupa historia ya feri bali ni kukueleza kwa fusuli ewe mpenzi msomaji mambo utakayo kumbana nao ukiwa unalekea kwenye kivuko chetu cha Likoni hapa Mombasa.

Kwanza kabisa, utashangaa na kusangaa kuona halaiki ya watu wanaoteremka kuelekea kivukoni. Ni wengi mno. Utadhani ni waja wametolewa mji hivyo wanahujuru kuenda mji mwengine. Wazee kwa vijana, wake kwa waume, wazima kwa walemavu, wanene kwa wembamba. Kila mmoja yumbioni aidha kuelekea kupanda feri au wametoka kushuka sasa wanaelekea mjini kwa shughuli zao. Asilimia kubwa ya umma huo huwa wako harakani. Ni kama wamechelewa sehemu wanayoenda. Hakuna mwenye utulivu. Iwapo utatokea kuenda na umezubaazubaa huenda ukapigwa vikumbo kila wakati. Kando na watu, kuna biashara zilizoanikwa pande zote mbili za barabara. Wachuuzi nao wamejaa. Almuradi, ni sehemu ilo changamfu sana.

Baada ya hapo, mna geti la kiingilio kwa wanao elekea kuvuka. Ndani yake kuna mashini za kuchunguza bidhaa walizobeba abiria pamoja na abiria wenyewe. Ambapo ukishapita hapo ndipo utakapoelekea kwenye sehemu ya kusubiri feri iwasili. Sehemu hiyo imegawanywa mara mbili, ipo sehemu moja hususan ya vilema, wanawake wenye watoto na mizigo alafu ipo ilobaki ya jumuia yote.

Kawaida, utakaribishwa na sauti halwa ya marimba. Marimba ni ala ya mziki mfano wa sanduku hutengenezwa kwa mbao na vibao vyembamba hutandikwa. Vipigwapo virungu viwili hutoa sauti. Marimba hiyo sanasana huchezeshwa na mtu asiyeona yaani kipofu. Mcheza marimba huyo huburudisha watu na kuziliwaza fikra nyingi ziliopo kwenye vichwa vya watu pamoja na kusairi hari tele lilojaa humo na machovu ya watu walionayo baada ya kufanya kazi kutwa nzima. Iwapo utahisi uburudisho huo umekugusa na zaidi uwe na mkono uso mkongwe basi ungemtilia pondo mzee huyo kwa kumwekea japo senti fulani kwenye sanduku hilo.

Mwia mwingine, unaeza wakuta wanamaiyoga wenye umri mdogo sana wakisaka riziki kwa kuwatumbuiza abiria kabla kuabiri feri. Aidha, upo wakati huweko mchekeshaji anayetumbuiza waja kutumia maneno. Mchekeshaji huyu huwa kachambua maisha kila upande. Si upande wa siasa, si upande wa hali ya uchumi na kadhalika. Angelikuchekesha kwa nususi ambazo asaa kwa siku zako za kawaida usingeliwahi kufikiria au kuzingatia mambo hayo.

Licha ya hayo, masikio yako yangeshtuka kutokana na sauti ya juu ya mhubiri. Sauti hiyo ingewaamsha wafu kutoka kwenye makaburi yao masahaulifu. Mara nyingi huhubiri bila kipaza sauti. Husema kama upatu ungedhani hamezi mate. Mhubiri farisi huyu angalikunasibisha kwa idili na kani almuradi umsikize. Angelinena neno la bwana hadi asiye na shughuli naye likamfika japo moja au mawili ya bibilia. Kulingana na hali uliyo nayo mda huo, mauburi hayo yangekuwa ima kama burudisho, kielemisho au hata kama kero tu ikiwa umechoka kupindukia. Jamani, mgala muue, ila haki yake mpe. Mhubiri huyo huyo hukuonya haswa uchunge mizigo yako kabla haijapata mmiliki mwengine.

Yupo ‘Mswahili msema kweli’. Rijali mmoja asiye kikongwe wala kijana. Iwapo mawazo yamekuzonga, ghafula huzuka ghulamu huyu atakayeiba ‘attention’ yako yote kutokana na maneno yake matamu kama asali ya malkia nyuki. Sanasana huvaa kanzu na huwa na kigunia ambacho hukiangata mgongoni. Huyu bwana sijui kameza kamusi au vipi? Au pengine kahifadhi kitabu cha Felix Ochieng kiitwacho Stadi za Uandishi. Mdomo wake umejaa ndarire za ukweli na zilo kadhibu. Yapo yenye natija na yapo ya kuburudisha tu. Huenda akaanza ghafla kwa kusema,
“Niseme ama nisiseme?” na baada ya kujibiwa aseme, basi huanza kusimulia hadithi,
“Hapo zamani za kale, palikuwa na…”
Walakin, haikuwa hadithi tu ya kawaida, sana angetoa hadithi yenye maudhui yalinganayo na haja zake. Angelitoa hadithi ya fulani aliyependa kuauni au kusaidia wenzake. Almuhim akutie fahamu nawe unyoshe mkono umpe naye japo ghawazi akali kwa hiari na mukhitari wako.

Hewala! Sio tu masikio yatakayokuwa yakishughulishwa hapo, hadi macho. Kando na kutazama mazingira, macho huhusishwa kilazima na matangazo ya biashara kwani maozi hayana pazia. Kuta zimejaa karatasi zenye matangazo kila aina. Kwa mfano, mna matangazo ya kazi ambazo ukweli kuhusu kazi hizo siufahamu. Kuna matangazo ya viwanja viuzwavyo, na shule zinazoibuka wanazoamini kuwa ni shule faridi. Bila kusahau matangazo ya waganga. Waganga wanaojivisha koja la udaktari kwa kutanguliza majina yao kutumia neno la daktari Fulani. Waganga wanaojiamini kutibu yalo maradhi na yasiyo maradhi. Kulingana na matangazo hayo wanatibu mambo kama mapenzi, biashara, kinga boma, kesi, kazi na nguvu za kiume. Yapo pia matangazo ya suluhisho ya wanaume wenye shida za kazi za kitandani. Ebo! Nisiseme mengi, ukitaka kujua zaidi kuhusiana na hilo nenda ukavuke feri.

Ikirari, sauti ambayo huwezi kosa kuisikia ni sauti za sarafu. Hii ni kawaida kama sharia. Sarafu zinazorushwa kwenye mikebe. Mikebe hiyo hubebwa na watu wenye ulemavu hususan vipofu. Hutembea katikati ya adinasi na kurusha mikebe hiyo kuashiria kuomba msaada wa fedha kutoka kwa wa waabiri. Wakati mwingine mikebe hubebwa na insi asiye mlemavu. Mzima kama kigongo walakin ubavuni, amemshikilia kipofu anamtembeza huku akimsaidia kuomba. Jambo hili hunipa mawazo tata, hivi mtu mzima yule hakuweza kutumia nguvu zake kufanya walau kibarua na kumsaidia mlemavu yule? Kuliko kumrangisha mlemavu kuanzia anga liwapo na uchechea hadi lifinikwe na utusi. Chambilecho wenye ndimi za uhenga, “Duniani kuna vituko na vitushi”.

Alhasili, sio kila insiya huburidika na matendo ya watumbuizi hao. Hivyobasi, shirika la KFS, wamewaekea runinga abiria. Wanatazama huku wakisubiria feri ifike. Ila sidhani kama runinga hiyo huwashwa mda wote. Juu ya yote hayo, wapo ambao watakuwa ‘busy’ kwenye rununu zao mda wote . Pengine wameshazoea hadi kuyaona mambo ya kawaida au wana shughuli muhimu wanafanya kwenye simu zao. Au utapata watu wanapiga soga tu.

Atafutaye hachoki, na akichoka keshapata. Wachuuzi kwenye sehemu hii hawakuachwa nyuma. Sifa moja kubwa kuhusu bidhaa wanazo uza inasemekana kuwa za rahisi sana. Jambo sijalichunguza ni ubora wa bidhaa hizo. Tende kwa shilingi kumi kumi, ‘pampers’ kwa shilingi kumi na tano na mengineyo mengi kwa bei ya ubwete. Yupo muuzaji mayai stadi sana. Yaani amebobea kwa kiasi cha kwamba angelikuchambulia yai na akuwekee na kachumbari kwa sekunde zisizozidi ishirini. Pengine uhodari huo unatokana na hasara anayopata pindi anapomchambulia mtu yai alafu feri inawasili ghafla kuwafanya wateja wake kukimbilia forodhani wakimwacha na mayai yake.

Labek! Muacha mila ni mtumwa. Miaka nenda miaka rudi. Ulimwengu umekuwa ukiendelea kwa kasi ki upande wa teknolojia. Walakin, wapo wapigaji picha wa kutumia kamera. Hawa huwakosi. Husimama ufuoni wakiwasubiri watalii ili waweze kuwapiga picha kwenye mazingira yaliyo na feri katika bahari.

Jamani! Kuna masinzia. Unawafahamu hawa? Wamejaa mno. Tuseme hatujui wako kwenye hali gani. Hali ya ubinadamu, ama upepo. Ungalisahau kibeti chako wazi kibahati mbaya basi ungalifika ng’ambo ya pili kibeti hakina chochote. Wakati mwingine wanaiba hata kama vibeti vimefungwa. Hutawaona wakiiba, hutawasikia wakiiba ila utakuja kugundua tu washaiba. Ni mashetani watu.

Feri inapowasili na mageti kufunguliwa, ndipo umati wa watu unapoanza kubanana na kusukumana ilimradi kila mmoja anataka kuingia feri wa kwanza. Wanatawanyika nje ya geti hilo kama kuku watokao kibandani. Wanatoka nduki hadi kwenye feri hiyo. Hata wakaonywa mara ngapi kuwa watembee taratibu hakuna asikizaye. Jambo zuri ni kuwa mageti hayo hufunguliwa baada ya magari, pikipiki ,malori na mabaiskeli kuingia feri.

Feri hupakia kila kitu. Tena vitu vizito mno. Maumbile yana shani. Mathalan, chombo kizito kuelea majini, ilhali kitu chepesi kama sindano huzama, hakilei. Waamba huamba, utashangaa ferry .Jihadi zako zakuwania nafasi zitakapoisha utapigwa na kipepo kizuri cha bahari. Bahari kubwa iliyotanda na iliyo tulivu na tuvu. Bahari iliyonyooka twaa usione hata inapoishia. Kuntu, Mungu ni mwenye uweza wa kila jambo. Hapo ndipo utatia ukitoa, uwaze ukiwazua bila dhiki wala kero lolote. Kuko makini sana. Wakaa mwingine, waeza kubahatika kuona meli kubwa zinapita. Meli za kila nui zinazotoka nchi tofautitofauti. Mandhari hayo yanakutuliza na kuhisi ni kama unaliwazwa na maumbile ya MwenyeziMungu. Upo wakati huwepo mawimbi makubwa hivyobasi kutetemesha feri kwa kiasi kidogo tu na kusababisha mititigo. Kama ulikuwa umeshasikia ajali chache za feri basi uta ‘panic’ kwelikweli. safari yenyewe ni kama takriban dakika ishirini hadi kufika ng’ambo ya pili.

Ufikapo ng’ambo ya pili, Likoni, utaona njia ziizoenuka juu mathalan milima. Ipo sehemu ya magari, na sehemu iliyo na ngazi ambapo abiria hupanda. Upande huu hutakaribishwa na marimba wala viburudushi vyovyote, bali wachuuzi na matingo au mataniboi ndio watakao kuwa wenyeji wako. Mtu wa kwanza utakaye pambana naye ni mzee anayeuuza dawa ya kunguni. Yeye husimama juu ya ngazi hizo akiwakasubiri abiria. Hunadi dawa zake aziuzazo kwa bidi sana. Hata kama hakuna kunguni mastakimuni mwako, wazo la kununua dawa hiyo lingekupita japo mara moja. Juu ya forodha hiyo utapata magari ya kuenda sehemu tofauti ya kusini mwa Pwani. Sehemu kama Ukunda, Kwale, Msambweni, Shimoni, Lungalunga na kadhalika. Zipo pia pikipiki za kuwapeleka watu eneo zisio za mbali. Halaiki hiyo ya watu hutawanyika na kila mmoja kuelekea anakokwenda. Hivyo ndivyo hali ilivyo kivuko cha Likoni mjini Mombasa bukrata wa ashiya.

FaFi

February 6, 2020 0 comment

Insha Kiswahili

KUDHIBITI MUDA

by Farwata Shariff January 5, 2020

written by Farwata Shariff

Muda ni kitu muhimu katika maisha ya binadamu yeyote yule. Kizuri zaidi ni kuwa huu muda tumeubeba sisi wenyewe na tuna uhuru wa kuendesha tunavyotaka; ima tuutumie kuotesha matunda au tuupoteze. Katika hii dunia wapo watu aina mbili; wale waliofanikiwa au wapo katika mchakato wa kufanikiwa na wale ambao kwamba wapo mbali na mafanikio. Hivi ni kwa nini kuwepo tofauti hii wakati sote tuna masaa ishirini na manne katika siku? Naam, bila shaka ni udhibiti wa muda. Tuelewane vyema, udhibiti mzuri wa muda sio jambo pekee linalochangia kuleta mafanikio lakini ni sababu aula miongoni mwa msururu wa sababu nyenginezo. Wapo wanaofahamu kuwa muda upo na unatosha kufanikisha yote yaliomo kwenye ratiba zao, kinachotakiwa ni kuudhibiti muda huo vyema. Wapo pia ambao daima wanaona muda hautoshi, hivyo basi hawawezi kufanikisha au kutimiza ndoto zao. Bila shaka hiyo ni fikra finyu isiokuwa na ukweli wowote ndani yake. Ni wangapi wanasoma huku wakifanya kazi ya kujipatia kipato na wakapata alama nzuri zaidi kuliko wale waliowekeza muda wao wote kwenye masomo? Muda ukitumika ipasavyo basi mambo aina ainati yanaweza kutimizwa ndani ya muda mchache.

Kama sote tunavyofahamu, jani likipukutika kutoka kwenye mti basi kurudi tena ni muhali. Hivyo ndivyo ulivyo muda. Muda ukishapita haurudi tena.“Natamani ningeweza kuurudisha muda nyuma.” Haya ni maneno ambayo kwamba wengi tumeyasikia kutoka kwenye vinywa vya wale waliozama kwenye majuto kwa kuutumia muda wao vibaya. Au pengine sisi wenyewe tulishawahi yatamka maneno mfano na hayo. Mafunzo ya dini vile vile yametilia mkazo masuala ya muda. Kwa mfano, katika imani ya kiislamu, mtu anapokufa huwa anatamani apewe lau muda mchache ili aje afanye amali njema. Hivyo basi, ni muhimu kuhakikisha kuwa unaitumia kila sekunde kuongeza thamani katika maisha yako. Ule muda unaoupoteza kufanya mambo yasiokuwa na manufaa yeyote katika maisha yako unaweza ukautumia ukaleta mabadiliko makubwa kwako iwapo tu utauthamini.

Je una malengo au ndoto zaidi ya moja, na unataka kuzitimiza zote kwasababu unaziona zote ni muhimu? Bila shaka watu huenda wakakwambia hilo jambo haliwezekani na ni vyema kufanya jambo moja tu. Mmh! Pengine sababu yao kuu ni nini? Muda! Kama sababu ni muda basi suluhisho la kudumu lipo. Wakati tunao mwingi sana lakini jinsi tunavyoutumia kunatufanya tujione daima tuko mbioni na wakati huo haututoshi. Kitu muhimu tunachopaswa kufahamu ni kuwa udhibiti wa muda unafaa kuwa sehemu ya maisha yetu.

Yafuatayo ni mambo ambayo nina imani yatakusaidia katika kuudhibiti muda wako na kutimiza ndoto zako zote bila muda kuwa kikwazo.

1) YAFAHAMU MALENGO: Miongoni mwa mambo muhimu katika suala zima la kudhibiti muda ni mtu kufahamu malengo yake anayotaka kutimiza. Haiyamkiniki mtu kukurupuka na kuanza kufanya jambo flani bila kufahamu hasa anafanya kitu gani au ni ipi hatma ya kile anachokifanya.Iwapo utafanya hivyo, basi huenda ukapoteza muda mwingi sana kufikiria kila siku ni kitu gani unataka kufanikisha. Hivyo basi, ni vyema kuyaandika chini malengo yako yote. Hili litakusaidia kuyakumbuka yale yote unayotaka kuyatimiza na yanapaswa kutimizwa kwa muda gani. Kwa mfano, ikiwa unataka kuchapisha kitabu mwaka 2020, basi ni vyema kuandika hilo chini na pia kuliweka akilini. Hii itakusaidia kujipanga vyema na kufahamu ni kwa muda gani utaandika kitabu chako na pia muda wote ambao mchakato mzima wa uchapishaji utachukua. Hili linatupeleka katika hoja yetu ya pili, KUJIPANGA VYEMA

2) JIPANGE VYEMA: Nakumbuka nilipokuwa shuleni walimu walikuwa wakitusisitizia sana kuhusu nidhamu (self discipline).Naam, nimekuja kuamini kuwa, kuwa na nidhamu ni jambo muhimu katika maisha na pia ni kichocheo cha mafanikio. Ukijipanga vyema basi huenda ukafanikisha mambo mengi ndani ya muda mchache. Zipo njia nyingi unazoweza kutumia ili kuhakikisha mambo yanaenda kwa mpangilio mzuri . Kwanza kabisa, unaweza ukaandika ratiba itakayokuelekeza ni jambo gani unapaswa kufanya wakati gani na kwa muda gani. Katika kuandika ratiba yako, ni jambo la busara kuyapa kipaumbele yale mambo unayoyaona muhimu zaidi. Unaweza ukayaweka mambo hayo muhimu katika masaa ya kwanza ya siku, yaani alfajiri wakati ambapo akili bado haijachoshwa na shughuli za siku. Au pia kama huna ratiba unaweza ukatumia dakika takriban ishirini baada ya kuamka kuandika matukio yote unayotaka kufanya siku hiyo. Hili litakusaidia kutopoteza muda baadae katika siku kufikiria ni kitu gani ufanye na kwa wakati gani. Aidha, ni vyema kujipanga kulala mapema ili siku itakayofuata uamke mapema ukiwa mwingi wa uchangamfu na kuanza shughuli zako mapema. Bila shaka ukianza mambo yako mapema utakuta muda upo mwingi wa kutimiza mambo yote ya siku hiyo.

3)ANDAA AU NENDA KWENYE MAZINGIRA AU MANDHARI UNAYOYAONA BORA KWAKO KATIKA UTEKELEZAJI WA SHUGHULI ZAKO: Mapenzi ya mazingira flani yanatofautiana kutoka mtu mmoja hadi mwengine. Wengine wanapenda kutekeleza shughuli zao sehemu ilio kimya na tulivu na pia wapo wanaopenda sehemu iliochangamka kidogo. Hivyo basi, ni vyema kujiandalia mazingira ambayo yatakusaidia kufanya kazi zako vizuri zaidi. Unaweza ukaandaa chumba chako vizuri na kuamua kuwa itakuwa sehemu yako ya kazi. Kwa mfano kama ni msomi au mwandishi, unaweza ukaandaa meza, ukapanga vitabu, ukaweka maua, ukabandika maneno yenye hamasa kwenye ukuta na kuyaandika malengo yako vyema pia ukayabandika ukutani. Au wengine wanapenda kusoma au kuandika wakiwa kwenye maktaba au hata baharini huku wakiangalia mawimbi ya bahari na upepo ukiwavumia. Hili linasaidia akili kufanya kazi vizuri zaidi, hivyo basi ukamaliza shughuli zako ndani ya muda mchache.

4) ONDOSHA VITU VYENYE KUKUTAGHAFALISHA: Dunia yetu ya sasa kumejaa vitu ambavyo kwamba mara moja vinaweza kuibadilisha akili yako na kuitoa kwenye jambo moja na kuipeleka kwenye jambo jingine. Kwa mfano, simu au runinga. Ni vyema, unapokuwa katika harakati ya kutekeleza kazi yako kuondosha vitu kama hivyo. Kwa mfano, unaweza ukawa umezama ji katika kazi flani mara ukaamua kushika simu kwa dakika chache ili uingie katika mitandao ya kijamii. Utaangalia labda video na hamu itakuzidia utaangalia ya pili na ya tatu mpaka ukitahamaki muda umesonga sana. Hili linaweza kukusababishia kutomakinika katika kufanya kazi,hivyo basi kuchukua muda mwingi katika kazi moja.

5) JISHUGHULISHE KILA UNAPOPATA WAKATI: Kuna muda unaoupata sehemu flani ambao kwamba unaweza ukautumia vizuri sana badala ya kuupoteza kiholela. Kwa mfano, ukiwa kwenye foleni benki unaweza ukaendelea kusoma riwaya yako au ukatunga shairi. Ukiwa kwenye gari hali kadhalika unaweza ukamalizia kuhariri video unayotaka kutuma YouTube. Al hasili kila muda unaoupata utumie vyema na hili litakusaidia kutekeleza yale yote unayodhamiria kufanikisha.

6) KATAA MAOMBI: Naam, ni vigumu sana kwa watu wengine kusema neno hapana hasa kwa wapendwa wao kwasababu wanahofia kuwaumiza. Bila shaka ni vyema kuwepo wapendwa wako wanapokuhitajia lakini pia si vibaya kukataa baadhi ya maombi ambayo kwamba hayana umuhimu wa kivile. Unapokuwa katika shughuli zako ambazo ulikuwa umezipangia kuisha siku hiyo alafu rafiki yako akuombe umpeleke matembezi labda, basi una uhuru kukataa ombi hilo kwa upole na umueleze kuwa kuna shughuli unamalizia. Ikiwa utakubali kwenda kila sehemu au kufanya kila unaloagizwa (yasio ya muhimu) basi huenda ukapoteza muda mwingi sana na ukashindwa kufanikisha malengo yako.

7) USIAHIRISHE: Hakuna adui mkubwa wa mafanikio kama uahirishaji. Unapoamua kufanya jambo flani basi hakikisha unalifanya mpaka unalimaliza ndani ya muda uliouandaa. Kuahirisha kutakupelekea kutomaliza au kufanya jambo moja kwa muda mrefu kuliko maelezo.

8) JIHAMASISHE: Ninachoamini ni kuwa hamasa ni muhimu katika safari ya mafanikio. Kama binadamu, tunahitaji kuhamasishwa ili tupate msukumo wa kufanya mambo zaidi na zaidi. Unaweza ukaamka asubuhi ukataka kutekeleza yale yote ulioyaandaa Siku hiyo lakini ukajihisi huna hamu. Hivyo basi, ni muhimu kujihamasisha kwa kutizama video za kuhamasisha, kujizawadi au pia kwa kujikumbusha sababu ya wewe kutaka kutekeleza ndoto zako. Hili litakusaidia kufanya yote unayodhamiria kufanya bila kupoteza muda kwa kutoyafanya.

9) BADILISHA RATIBA: Bila shaka unapoona kuwa kumuekea panya sumu kwenye chakula haisaidii basi mtegee mtego.Ikiwa utaona mbinu au ratiba unayotumia haikusaidii basi unaweza ukatumia mbinu tofauti ambayo unahisi itakusaidia kuhifadhi muda.

January 5, 2020 0 comment

Insha Kiswahili

MITANDAO YA KIJAMII

by Fatma Shafi December 15, 2019

written by Fatma Shafi

Samahani kijana, naomba uieweke simujanja yako kando. Sio lazima uweke mtandaoni namna daktari anavyokudunga sindano.

Samahani kijana, naomba uweke rununu kIpembeni. Haina haja kuweka mtandaoni kuonyesha waja msaada unaopeana kwa watu.

Samahani kijana, kwa dakika chache tu nakuomba utembee bila kutazama simu yako. Chukua mda huo kuangalia watu, vitu, njia na kadhalika.

Samahani kijana, ukiwa kwenye shughuli ya mkusanyiko wa watu, jaribu japo mara moja kuweka simu kando na kutangamana na ndugu jamaa na marafiki. Kuna umuhimu na faida pia katika kufanya jambo hilo.

Samahani tena kidogo, sio lazima ukiwa unafanya ibada utuwekee video mtandaoni. Unatuomba sisi au MwenyeziMungu? Wakati mwingine tunajikosesha malipo ya kitu kwasababu za kutaka kuonekanwa tu.

Samahani vijarunga, leo ningependa kuingilia maisha yenu. Najua hayanihusu ila kuna mda inakera. Je, ni mimi pekeyangu au wewe pia umegundua kuwa imekuwa ‘too much’? Nishaandika kuhusu hili na saa hii naandika tena na nitaandika tena na tena hadi nitakapohisi kuwa sauti yangu imewafikia wahusika. Nataka niwausie nyinyi. Ndio, nyinyi munaoweka kila jambo la maisha yenu katika mitandao. Nyinyi munaotuanikia Baraka za ukweli na za urongo kwenye mitandao. Ningependa munifahamishe munashindana na nani?

Faragha katika maisha kwa kiasi Fulani ni muhimu sana. Ni kipi tunachokitafuta haswaa katika mitandao ya kijamii? Umaarufu? Au ni kitu gani chengine?. Nashindwa kuelewa. Tazama jinsi jamii inavyopelekwa mbio na mitandao hii. Vipaumbele katika maisha yetu hivi sasa vimebadilika. Nia za kutenda mambo pia zimebadilika.

Shinikizo rika, kutojithamini na unyogovu ni sababu kidogo tu miongoni mwa sababu nyingi zinasosababisha mtu kutuchapishia maisha yake mtandaoni. Sababu hizi humfanya mtu kuona anahitaji upendekezo Fulani kutoka kwa watu hivyobasi anatupa mambo tumbunzima kwenye mtandao. Naweza sema ni asilimia kubwa ya watumizi hawa, huweka mambo mazuri tu. Kwa mfano, wataeka picha ya siku walioenda sehemu za starehe, kama vile mikahawani na kadhalika. Wataweka picha za vitu vizuri tofauti wanazo miliki au zisizokuwa zao. Wataongea kuhusu tabia zao nzuri, matokeo ya maisha mazuri na kila jambo zuri au jambo litakalompa mtu ‘attention’ atakapotuma kwenye mtandao. Bila shaka mambo mazuri haya hutufanya tukajidhania au kujiona na thamani ya juu, kwa namna tutakavyopokelewa mtandaoni. Walakin, jambo aula Zaidi ni kuwa matokeo yake ni kushindwa kujidhibiti. Kushindwa kuijua mipaka ya yanayopendekezwa kuwekwa mitandaoni na yasiyopendekeza. Tunakataa kufikiria tunachokiweka kitaleta faida au hasara katika maisha yetu na ya wenzetu. Mwisho wa siku, jambo la muhimu kabisa ni uamuzi wako. Jinsi utakavyoamua kutumia mitandao ya kijamii ndivyo itakavyokuathiri.

Yakini, wacha niseme munajidanganya tu kwa kudhani mitandao ya kijamii inawapa hadhi na kujiona muko na thamani kutokamana na upande mmoja tu wa uzuri munaoonyesha mtandaoni. Thamani ni jambo linalotokana na mtu binafsi yeye mwenyewe. Ni pale mtu anapotambua hadhi na heshima yake mwenyewe. Cha muhimu ni kwamba hatutambui kuwa kujithamini bora ni kule kukua bila ya kuogopa kutofaulu kwani kutofaulu hakubadilishi wala hakuharibu hadhi ya mtu.

Jambo la kusikitisha Zaidi utapata vijana wasiokuwa na uwezo wa kufanya mambo ya kifahari wawe na lazima wayafanye. Wanataka kufanya mambo pasi na uwezo wao kung’ana’ana vilivyo, ima kwa njia za sawa au zisizo za sawa ilimradi tu naye aweke mtandaoni kama wenzake. Hii ni hatari kubwa sana. Ni heri ikiwa tutaachana na vitu vinavyopita uwezo wetu. Hamu ya kutaka kuishi mitindo ya maisha tusioyaweza ni kubwa sana.. Narudia tena, iwapo tumekosa uwezo wa kupata au kumiliki kitu Fulani, tafadhali tukiwache, ikitokea kuwa ni lazima kukipata basi aula tuifanyie kazi ili tuipate.

Je, itakuwa nimekosea nikisema utumiaji wa mitandao ya kijamii ni kama utumiaji kwa sigara? Hakika, sioni tofauti kwani tushakuwa waraibu na imefikia mda sasa hatuezi kuenda bila simu. Tukitokea kuibiwa au kupokonywa simu tunanyauka, tunajawa na huzuni utasema tumefiliwa, tunakosa raha, tunakosa utulivu wa roho na tunahisi ni kama tunaachwa nyuma wenzetu wanasongea. Kama vile tunavyoweza kufanya mambo mengi tukitumia simu zetu basi halkadhalika tusipokuwa nazo.

Samahani kijana, naomba ukimaliza kusoma ujumbe wangu weka simu kando utafakari.

FAFI

December 15, 2019 0 comment

Insha Kiswahili

HULKA YA DHAHABU_UKARIMU

by Farwata Shariff October 30, 2019

written by Farwata Shariff

Ukarimu ni huluka, inayoleta furaha

Fuadi hunawirika, zikayeyuka karaha

Na lengine kadhalika,huyapoza majeraha

Ndugu tuwe wakarimu, popote tukitokea

Kwa watu tutabasamu,na mema kuwatendea

Maisha ‘takuwa tamu,na furaha kuenea

Ukarimu ni huluka adhwimu inayoyeyusha nyoyo nyweee kama aiskirimu ya vanilla. Vile vile, ukarimu ni lugha inayofahamika na watu wa aina zote ulimwenguni, si mwana mchanga, si kikongwe, si kiziwi, si kipofu. Aidha ni tabia inayootesha miti ya furaha hata katika nyoyo zilizokata tamaa na kulizika neno furaha katika shimo lenye kina kirefu. Ukarimu una nguvu za ajabu zinazoweza kuubadilisha moyo mweusi ti na kufanya uwe mweupe kuliko pamba. Zile chembe chembe za ukarimu unazoziacha katika moyo wa mtu na kuziona ndogo kuliko sisimizi, huenda zikachipuka na kukita mizizi ya daima katika moyo wa mtu huyo. Naam, wapo wengi kwao ukarimu ni kama kunywa maji, yaani ni tabia ambayo kwamba imekuwa mfumo wa maisha yao. Kwa upande mwingine, wapo wale ambao kwamba ukarimu kwao ni jambo adimu na hutokea kwa nadra sana katika maisha yao. Tukiangalia kwa umakini na uangalifu zaidi, tutagundua kuwa ile aina ya kwanza ndiyo watu wenye furaha kuliko aina hii ya pili. Ni dhahiri kuwa kadri unavyoeneza furaha kwa watu wengine ndivyo inavyozidi furaha yako. Abaadan hawakukosea wale waliokuli kuwa ukitaka kuwa na furaha basi wafurahishe wengine.

Kuwa mkarimu haigharimu chochote na wala haipunguzi chochote katika maisha ya mtu bali humzidishia furaha. Hivyo basi,ni kwa nini tusilivae vazi la ukarimu na kulifanya liwe vazi letu la daima? Ni kwa nini tusizigeuze nyoyo zetu zilizojaa chuki, tamaa na vinyongo kuwa nyoyo zilizotawaliwa na ukarimu? Ni kwa nini tusizioshe nyoyo zetu kutumia maji ya dhahabu na kuziachia japo athari au matone ya maji hayo? Waama, ukarimu haimaanishi kuwasaidia watu kwa kutumia mamilioni ya pesa. La! Kukutana na mtu njiani ima unayemfahamu au usiyemfahamu na kumsalimia huku ukitabasamu ni ukarimu tosha. Ukifanya hivyo, bila shaka utahisi upepo mwanana wa furaha ukivuma ndani ya moyo wako. Naye akirejesha salamu na tabasamu utahisi kama kuna uhusiano flani baina yenu japo ni ajinabii.

Vuta hii picha, unatembea njiani kisha ukutane na mtu flani uamue kumsalimia kwa kumshashia na kumtabasamia na akujibu huku sura kaikunja kama aliyeramba ndimu, utahisi vipi katika moyo wako? Kwanza maswali mingi yataitawala akili yako. ‘Kwani nimemkosea? Nimemtendea nini jamani? Mbona ameninunia?’ Licha ya hayo,huenda hata ukajuta kumsalimia. Vivyo hivyo ndivyo mwengine atahisi iwapo utamfanyia kama hivyo.Unadhani ni furaha iliyoje itakayokutawala iwapo utawaona watu wakiwa wenye furaha na wewe ndio chanzo? Au watu wakishusha pumzi na kuhisi afueni kwa kuwashushia mzigo mzito waliokuwa wameubeba katika maisha yao? Bila shaka ni furaha kuu itakayokutawala. Naam, ni jambo la kuvutia na kuyeyusha moyo kumuona binadamu yeyote yule akiwa mkarimu sio tu kwa binadamu wenzake bali hata kwa wanyama. Unapotizama runinga na kumuona mtu aliyejitolea ala kulli hali kuwasimamia mayatima kwa moyo mmoja ni kitu gani kinakupitikia Katika akili na moyo wako? Bila shaka ni hisia ya kupendezwa na kitendo kile.

Hebu fikiria, furaha unayoipata kwa kumuona tu mtu akiwatendea wema wengine,je ni furaha gani utakayoipata ikiwa ni wewe unayehakikisha binadamu wengine wapo furahani? Hivyo basi, jitengee siku katika wiki, mwezi au hata mwaka uende hospitalini kuwatembelea wagonjwa, uwapelekee matunda, uwajulie hali, uwakumbatie na kuwaombea dua uone watakavyofurahika na kuingiwa na matumaini. Au nenda ukatembelee kituo cha watoto mayatima uwapelekee zawadi, ucheze nao,uwakumbatie na kuwaambia maneno mazuri yatakayowafanya hata wale waliokata tamaa kuona tena mwanga. Zile tabasamu na furaha utakazoziona katika nyuso za watoto hawa niamini zitazaa matunda ya furaha katika moyo wako. Mfano mwengine ni kutembelea watu wa aila yako. Dunia yetu ya sasa shughuli zimekuwa nyingi kiasi cha kwamba muda wa kutembeleana umekuwa adimu. Wanafamilia kujumuika kwa pamoja labda iwe siku ya idi, Siku ya harusi au matanga. Usikubali asilani shughuli za kidunia zikuondolee fursa ya kuwatendea ukarimu watu wa familia yako. Jifunge kibwebwe na utenge siku moja katika wiki uwatembelee na uwapelekee zawadi japo matunda ya shilingi hamsini. Hili bila shaka litajenga mapenzi, kuzidisha udugu na kueneza furaha. Kwa wale walio mbali nawe, wapigie simu japo mara moja kwa wiki, wajulie hali na uwaulize kama wanahitaji msaada wowote kutoka kwako. Haya ni mambo ‘madogo madogo’ tunaoyadharau lakini huenda yakabadilisha maisha ya wengi na kuleta furaha ambayo kwamba kwa wengi ni neno lililopoteza maana.

Binafsi ukarimu ni huluka inayonipendeza na kuuyeyusha moyo wangu si haba. Kipo kisa kilichonitokea ambacho abaadan kimekataa kufutika katika akili yangu. Ni takriban miaka minne imepita lakini taswira ya kisa hicho bado ipo safi katika akili yangu. Nilikuwa nimetoka sokoni na mzigo nilioubeba ulikuwa mzito sana. Kwa hakika mzigo ule ulinilemea sana kiasi cha kwamba nilitembea nikigutia. “Assalam alaikum farwa. ” Alinisalimia mtu wa kwanza ambaye kwamba tulikuwa tukifahamiana. Tulijuliana hali vizuri kisha akashika sabili na kwenda zake. “Farwa hujambo.” Alinisalimia wa pili na kushika hamsini zake. Nilikutana na marafiki zangu kadhaa na wote walinisalimia na kutokomea bila hata kujali dhiki na uzito niliokuwa nikiupata kutokana na mzigo ule. “Assalam alaikum! Naweza nikakusaidia?” Alinisalimia mvulana mdogo aliyekuwa hatufahamiani mwenye takriban miaka kumi hivi aliyekuwa akiendesha baiskeli. Nilimuitikia salamu na kumkubalia anisaidie. Kiukweli sikutaka kumuumiza kwa kumbebesha mzigo ule lakini niliiona hamu katika uso wake ya kutaka kunisaidia. Aliegesha baiskeli yake kando, akanibebea mzigo wangu na kunipandishia ngazi hadi juu kwetu. Nilipendezwa hadi ya kupendezwa na hulka ya kijana yule. Ukarimu wake ulipenyeza ndani ya moyo wangu na kuotesha miti ya furaha ambayo katu yamekataa kunyauka hadi leo. Kila nikimkumbuka kiukweli namuombea Mungu yeye na walezi wake waliomlea vyema na kumfundisha maana halisi ya utu na ukarimu. Kitendo kile pengine yule mtoto alikiona kidogo sana na huenda hivi leo hata alikwishakisahau kitambo lakini kwangu ni jambo nililolipa thamani kubwa sana. Hivyo ndivyo ukarimu unavyoweza kumuathiri mtu. Hujui ni nani utakayemsaidia na akabaki akikuombea Mungu milele. Bila shaka, ukarimu ni hulka ya dhahabu!

October 30, 2019 0 comment

Insha Kiswahili

KIFO CHA MOMBASA

by Mohamed Sabri September 28, 2019

written by Mohamed Sabri

Mombasa ni mji wenye historia ndefu sana. Tangu enzi za Wafursi, Wa ajemi, Waarabu hadi enzi za wazungu mifano ya Vascodagama na hatimae mkoloni Muingereza. Historia hii ya mji huu inatoka na uwepo wake katika fukwe za pwani ambazo ni maingilio ya wageni katika bara letu la Afrika. Mombasa ni mji ambao historia yake ilikuwa ni ya wasomi na wachapa kazi. Wasomi hao na wachapa kazi hao wa kila sekta kutoka kwa uhamali hadi kwa biashara waliifanya Mombasa kunawiri na kustawi.

Katika msemo mashuhuri sana ni ule msemo wa Mombasa raha. Raha hiyo ililetwa na tamaduni za pwani na amani iliotanda. Wageni walifurika na kumiminika kuja Mombasa wakati wa sherehe zao za kibinafsi au wakitaka kubarizi katika fukwe za pwani. Mji huu ulikuwa ndio mji unaoenua pwani nzima kiuchumi kutoka Lamu hadi Lunga Lunga.

Masaibu yalianza kuufwata mji huu wa amani pindi tu Kenya iliponyakua uhuru wake. Wenyewe wasema “Safari ya khatua elfu huanza kwa khatua moja” mipango na mikakati kabambe yaliekwa na mkoloni mambo leo ya kuimaliza Mombasa kiuchumi. Mikakati iliochukua miaka mengi kukamilisha na hatimae wameweza kuifanikisha mikakati hiyo. Kulianza kupigwa mbiu ya kuwa wapwani hawakusoma au wapwani ni wavivu. Kabla ya uhuru mahamali bandarini walikuwa ni wapwani ila walitaka kulaza watu na kuwavunja moyo ili wasipiganie haki zao.

Wakoloni mambo leo walisema wapwani wasubiri maembe yaanguke. Walisahau kuwa kabla ya wao kuja Mombasa tayari Mombasa na Pwani kwa jumla ishaimarika na kustawi kiuchumi. Jee kama wapwani wasubiri maembe yaanguke Mombasa hususan na Pwani kwa ujumla ingekuwa imestawi? Jee Mombasa ingekuwa na historia? Lakini nyimbo hizi ziliendelea kuimbwa na viongozi wa juu ya serikali ambayo ilifuatiliwa na wananchi wao. Japokuwa hivi sasa katika kila nyumba Mombasa huwezi kukosa mtu mmoja au wawili ambao wamefika chuo kikuu huwezi kupata kazi ndani ya pwani ambayo wameandikwa asilimia hamsini ya wapwani. Sababu inayotolewa ni kuwa wapwani hawakusoma. Swali linalotatiza akili ni jee wapwani kwa msingi wao huwa si wasomi hata wakisoma mpaka daraja ya juu ya elimu?

Adui hawezi kuwashinda mpaka kuwe na mnafiki katika jumuia yenu. Changamoto kubwa inayotukabili sisi kama wapwani sio ubeberu au ukoloni mambo leo bali ni wale wanafiki waliotuuza kwa zabuni ya juu. Wale tuliowachagua kama viongozi wetu wapwani walituuza kwa zabuni ya juu na kujaza matumbo yao. Hawa ni wale mabwanyenye ambao wako radhi kuwatupilia mbali watu wao ili wajaze mifuko yao. Siasa za kujifanya simba wa pwani kumbe kwa uhalisia ni fisi unaekula mizoga ya pwani. Viongozi walio radhi kuteta na kutukanana katika majukwaa ya siasa ili tu kuridhisha watu waio juu na kuangamiza jamii zao. Mafisi kama hao waliichukua Mombasa wakaipeana kwa simba wenye njaa walio tayari kula kila kinacholiwa hatimae makombo wakapewa wao. Famau hakupata lolote, Mwambodze akaambulia patupu, karisa akala huu.

Hivi sasa nasikia Mombasa iko mahututi yaelekea kuzimu lakini ukweli wa mambo ni kuwa Mombasa tayari ishakufa kitambo yaliobaki ni mazishi na kusomewa hitima.

September 28, 2019 0 comment

Newer Posts

Older Posts